Tờ Phil Star ngày 13/6 dẫn lời Phó Tổng thư ký Hội đồng An ninh Quốc gia Philippines Vicente Agdamag cho biết, việc triển khai các tàu cá Trung Quốc là nhằm mục tiêu củng cố quyền kiểm soát phi pháp đối với Biển Đông.
“Ngay lúc này đây, đang có 18 tàu Hải giám hoạt động trái phép trong khu vực lãnh thổ Philippines”, ông Agdamag nói tại Hội nghị chuyên đề của Không quân Philippines tại thành phố Pasay.
Tuy không nói loại tàu được triển khai là loại gì cũng như vị trí hoạt động của chúng nhưng ông Agdamag đã liệt kê một loạt vụ việc thể hiện hành xử hung hăng của Trung Quốc tại Biển Đông.
Trung Quốc đã chiếm đóng bãi cạn Panatag (bãi cạn Scarborough – PV) từ ngày 10/4/2012 và nay đang tiếp tục nhăm nhe thôn tính Bãi Cỏ Mây (thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam, hiện đang bị Philippines chiếm đóng trái phép – PV).
Theo ông Agdamag, Philippines cần phải tăng ngân sách cho chi tiêu quốc phòng để cho phép nước này có một khả năng răn đe tối thiểu, mà ông định nghĩa là “khả năng áp đặt một rủi ro khiến lực lượng thù địch không thể chấp nhận được”.
Ông đề nghị tăng chi tiêu cho quốc phòng hàng năm thêm từ 0,5% đến 1% tổng sản phẩm quốc nội (GDP), “để không chỉ ngang bằng với các nước láng giềng mà quan trọng hơn là để phát triển hơn nữa khả năng phòng thủ, bảo vệ hàng hải và lợi ích chiến lược của Philippines”. Hiện nay, chi tiêu cho quốc phòng của Philippines mới chỉ tương đương với 1,1% của 2,006 nghìn tỷ Peso ngân sách quốc gia.
Bên cạnh đó, theo ông Agmadag, Philippines cần “củng cố liên minh an ninh với các đồng minh và láng giềng, đặc biệt là Hoa Kỳ”, khi mà Washington vẫn còn có thể ngăn chặn Trung Quốc, để cho Philippines tranh thủ thời gian phát triển kinh tế và nâng cao năng lực quốc phòng của mình.
Tuy nhiên, Manila vẫn cần theo đuổi một mối quan hệ lành mạnh và thân thiện với Bắc Kinh, vì hoà bình và thịnh vượng trong khu vực để "mua thời gian", bởi theo ông, Philippines cần ít nhất 10 năm với tốc độ phát triển kinh tế bền vững khoảng 7 đến 8% mỗi năm để phát triển chương trình nâng cao năng lực phòng thủ cho mình.
Ông Agdamag đưa ra những phát biểu trên một ngày sau khi Tổng thống Benigno Aquino yêu cầu các nước khác tôn trọng chủ quyền, lãnh thổ của Philippines, đồng thời khẳng định sẽ “không lùi bước trước bất kỳ thách thức nào”.