Có câu: người bình thường chỉ trông thấy khuôn mặt một người chứ không nhìn thấy bánh xe thời đại; cũng giống như chỉ nhìn thấy những con sóng thay đổi theo từng giây, trong khi thứ nên nhìn là hướng gió, sóng là do gió mà nổi lên.

Đối mặt với thủy triều, có người lựa chọn đi ngược chiều gió, có người lựa chọn đón sóng, có người lại chọn cưỡi sóng.

01

Có một câu chuyện như sau:

Năm ngoái, hiệu suất công việc của đơn vị A giảm, thân là quản lý A cảm thấy rất lo lắng, ngày đêm đốc thúc sản xuất. Kết quả, đâm đầu làm việc, bận rộn suốt 3 tháng trời nhưng kết quả ngược lại còn tệ hơn.

Thấy vậy, sếp thuê một người bên ngoài vào giúp công ty, và kì tích xuất hiện, anh ta chỉ dùng hơn 1 tháng, tình hình sản xuất ngay lập tức khởi sắc. A không phải đố kị, nhưng điều khiến A bực mình là anh ta dùng phương án giống y hệt A.

"Dựa vào đâu mà tôi giảm còn anh ta lại tăng, dựa vào đâu mà tôi bị phạt còn anh ta lại được trọng dụng? Không công bằng, anh ta chỉ là may mắn hơn tôi mà thôi", A nói trong bất bình.

Câu chuyện của A có lẽ cũng có rất nhiều người từng chứng kiến hoặc trải qua. Bản thân tôi cũng từng có trải nghiệm "ăn ké" như vậy.

Nhiều năm trước, tôi được một công ty đang trong tình trạng làm ăn không tốt thuê về giúp họ vực dậy. Tôi nhớ rằng ngày đầu tiên kiểm tra báo cáo tài chính của công ty, số liệu cho thấy một bầu trời tiêu cực, còn ông chủ lại vô cùng bồn chồn, lo lắng. Tôi tiến hành "bình cũ thay rượu mới", chưa đầy 1 tháng sau, công việc đã đưa về mức bình thường, mặt ông chủ lộ ra nụ cười đã biến mất từ lâu. 3 tháng sau, công ty bắt đầu tạo ra lợi nhuận, ông chủ còn đặt cả một bàn tiệc để thưởng cho tôi.

Nói trắng ra, trong lòng tôi rất rõ, thứ tôi làm đều là những thao tác thông thường, chẳng có gì là mánh lới hay thần kì, nhưng vì sao lại thu được kết quả thần kì như vậy?

Có một bí quyết: chu kì. Vạn vật đều có chu kì, giống như Quỷ Cốc Tử nói "xuân sinh, hạ trưởng, thu thu, đông tàng, thiên chi chính dã" (mùa xuân gieo mầm, mùa hạ phát triển, mùa hè thu hoạch, mùa đông tích trữ).

Cũng giống như công ty này qua một quá trình, nghiệp vụ đã đi vào qũy đạo, sự gia nhập của tôi vừa hay rơi vào đúng "hạ trưởng", vì vậy rất dễ tạo ra kì tích.

Có người sẽ nói đây chẳng qua chỉ là may mắn. Bạn nên biết rằng may mắn cũng là một loại năng lực, bởi lẽ có một loại người luôn có thể vừa hay dẫm đúng điểm may mắn đó.

02

Chúng ta trong lúc lựa chọn công việc hãy chú ý tới tình hình chu kỳ của doanh nghiệp. Nếu một công ty đang trong thời kỳ suy thoái, bạn dù có ba đầu sáu tay cũng sẽ chẳng làm được gì. Nhưng nếu một công ty đang trên đà phát triển, vậy thì xin chúc mừng, có lẽ "hạ trưởng" của cuộc đời bạn đang đến.

Về vấn đề này, ngay cả Tổng thống Hoa Kỳ cũng không ngoại lệ. Đầu thế kỷ trước là khoảng thời gian xảy ra cuộc Đại khủng hoảng của nền kinh tế Hoa Kỳ. Herbert Hoover với số phiếu bầu cử áp đảo 444 so với số phiếu 87 của đối thủ đã trở thành tổng thống thứ 31 của Hoa Kỳ. Sau khi nhậm chức, ông đã cho thực hiện một loạt các biện pháp như "hỗ trợ ngân hàng, hỗ trợ doanh nghiệp, hỗ trợ sinh kế của người dân", nhưng kết quả lại là đã loạn lại càng thêm rối, tình hình ngày càng trở nên hỗn loạn hơn, lời phàn nàn ở khắp mọi nơi .

Sau khi người kế nhiệm Roosevelt lên thay thế Hoover, ông cũng cho thực hiện các biện pháp "hỗ trợ ngân hàng, hỗ trợ doanh nghiệp, hỗ trợ sinh kế của người dân", nhưng hiệu quả cho ra lại vô cùng tốt, thậm chí còn được gọi là "chính sách kinh tế mới". Tại sao gần như cùng một chiến lược, áp dụng cho cùng một đối tượng, nhưng kết quả lại khác nhau?

Điều này có liên quan tới chu kì kinh tế. "Dương cực tất thoái", vào thời kì suy thoái, chính sách có cao minh tới đâu cũng vô dụng. "Âm cực phản dương", vào giai đoạn tăng trưởng, nằm không cũng thành công.

03

Cuối cùng, chúng ta cùng thảo luận một vấn đề: rốt cuộc là thời thế tạo anh hùng, hay anh hùng tạo thời thế?

Cái gọi là "anh hùng tạo thời thế", tám phần chẳng qua là lừa đảo nhằm khích lệ tinh thần người khác, hoặc là những tên ngốc bị khích lệ quá nhiều.

"Anh hùng tạo thời thế", không thể phủ nhận, con người là động vật cấp cao, nhưng suy cho cùng thì cũng vẫn là động vật, bắt buộc phải thừa nhận, từ đầu tới cuối luôn có một đôi bàn tay vô hình đang thúc đẩy con người phát triển, có người cho rằng đó là tự con người thúc đẩy bản thân, thực ra, đó là quy luật tự nhiên. Tự cổ chí kim, kẻ nào biết xuôi theo thời thế, biết tận dụng thế thời kẻ đó là vua.

Vì vậy, chính xác ra nên là thời thế tạo anh hùng, anh hùng thừa thời thế (thừa trong thừa cơ, chớp lấy). Thế gian này vốn dĩ không có anh hùng, là thời thế tạo ra anh hùng.

Thế giới này có 3 kiểu người, kiểu thứ nhất là kẻ ngốc, luôn đi ngược lại với thời thế; kiểu thứ 2 là kẻ ngông, luôn muốn tạo thời hành động; kiểu thứ 3 là kẻ trí tuệ, luôn biết cách thuận thời tiến lên.

Quỷ Cốc Tử nói "thế vô khả đế, tắc thâm ẩn nhi đãi thời", có nghĩa là biết nhìn thời thế, thuận thời tiến lên, mới có thể rõ đường tiến lui.