Sau việc sử dụng chảo đó tiềm ẩn rất nhiều những hệ luỵ khôn lường...
Bạt ngàn chảo lậu
Có dịp ngược lên phía tây Thanh Hoá, dễ dàng thấy được thực trạng người dân dùng đầu chảo lậu để thu các kênh truyền hình miễn phí với chất lượng hình ảnh, âm thanh rõ nét mà sóng truyền hình TW không thể đáp ứng được nhu cầu. Theo ghi nhận của PV, các huyện vùng cao như: Quan Hoá, Quan Sơn, Mường Lát, gần như 100% số hộ ở đây sử dụng đầu chảo này.
Những năm gần đây, đời sống người dân vùng cao của tỉnh Thanh Hoá phần nào đó đã được nâng lên đáng kể. Do vậy, việc sắm cho gia đình một chiếc ti vi mới, một chiếc đầu thu kỹ thuật số là khả năng trong tầm tay bà con vùng cao. Nhưng, có một điều đáng nói do địa hình đồi núi nên chất lượng sóng truyền hình quá kém. Vì vậy, chảo thu sóng truyền hình có nguồn gốc trôi nổi từ Trung Quốc nhập lậu vào Việt Nam đã làm thoả mãn thị hiếu về hình ảnh và âm thanh cho người dân vùng cao.
Mường Lát là huyện tận cùng của tỉnh Thanh Hoá. Ngay từ cổng trời xã Trung Lý, dọc hai bên đường chúng tôi dễ dàng nhìn thấy trên những nóc nhà của mỗi gia đình đều có một chiếc "mâm trắng" (chảo thu sóng) không tên tuổi, không nhãn mác. Theo anh Phan Văn Ót, xã Pù Nhi cho biết: “Trước đây nhà tôi mua ti vi nhưng không thể bắt được đài TW. Thấy các nhà dùng đầu chảo tôi cũng mua một cái về dùng thử và thấy bắt được tất cả các kênh từ TW đến nước ngoài, chất lượng hình ảnh lại rõ nét. Giờ đây, người dân cứ mua ti vi là “tậu” luôn một chiếc đầu chảo để xem cho rõ nét”.
Theo anh Ót, đầu chảo này không chỉ bắt được các chương trình thời sự trong nước, mà nó còn bắt được cả trăm kênh phim nước ngoài, các chương trình thời sự của thế giới nên người dân mua dùng là điều đương nhiên. Trung bình một chiếc đầu chảo “lậu” chỉ có giá 400-500 ngàn đồng, người dân có thể dùng thoả thích mà không phải đi xoay đi xoay lại như khi dùng dàn ăng ten để thu sóng như trước kia. Khi chúng tôi hỏi, anh có biết đây là chảo lậu Trung Quốc không? Anh Ót thản nhiên trả lời: “có biết chứ, ở đây nhà nào cũng dùng mà có thấy ai cấm đâu”. Anh Ót cho rằng, chảo lậu vừa rẻ lại hiệu quả cao, còn các loại đầu dịch vụ khác vừa đắt, lại mất tiền phí nên chẳng ai nhòm ngó tới.
Để tìm một con số chính xác như lời anh Ót nói, chúng tôi gặp ông Hoàng Văn Dũng, Trưởng Đài phát thanh huyện Mường Lát. Ông Dũng cho biết, hiện nay trên địa bàn huyện Mường Lát, 100% nhà có ti vi đều phải sử dụng đầu chảo mới có thể bắt được sóng. Trong đó chỉ có 10% là các hộ có điều kiện dùng các loại đầu chảo có trả phí, còn lại đều là đầu chảo không nguồn gốc xuất xứ.
Không thể kiểm soát được hệ lụy từ chảo lậu
Như để chứng minh tính hiệu quả, cầm điều khiển trên tay, Ót mở ra một list danh sách hơn 100 kênh. Tuy nhiên, mấy kênh hay như Ót nói lại chẳng kênh nào nói tiếng Việt, thỉnh thoảng mới có kênh có phụ đề nhưng chủ yếu là phim hành động, “phim đen” khiến nhà Ót ai cũng dán mắt vào xem (kể cả lũ trẻ con anh).
Thằng con trai Ót là Phan Văn Chiều, đang học lớp 3 vừa mới đi chơi ở đâu về, thấy bố mở ti vi nó đã lao ngay đến cầm cái lấy cái điều khiển kiểm tra ráo riết các kênh. Cứ kênh nào đánh nhau chí choé là cu cháu nó lại để lại xem không chớp mắt bởi tính tò mò và ăn khách của các bộ phim này.
Trao đổi với PV, ông Phạm Bá Điểm, Phó Chủ tịch UBND huyện Mường Lát cho biết, trên địa bàn huyện, 100% số hộ có ti vi phải sử dụng đầu chảo thì mới xem được. Hiện nay, toàn huyện đã có 5 trạm phát lại gồm: Trạm trung tâm, trạm Quang Chiểu, Tén Tằn, Pù Nhi, Mường Lý. Tuy nhiên, chỉ duy nhất Trạm trung tâm có ba máy phát nên phát sóng được ba kênh VTV1, VTV3 và kênh địa phương. Các trạm còn lại duy nhất chỉ phát được một kênh địa phương.
“Điều đáng nói là các chảo “lậu” này thu được hàng trăm kênh, trong đó nhiều kênh tiếp sóng từ nước ngoài. Vì vậy, khó quản lý hết được số kênh có nội dung xấu, bạo lực, xuyên tạc chính trị… Đặc biệt là người dân ở vùng cao, trình độ nhận thức còn nhiều hạn chế nên rất dễ gây ra những hậu quả khó lường”, ông Điểm băn khoăn.
Để tránh những hệ luỵ có thể xảy ra, thiết nghĩ đã đến lúc các ngành chức năng cần sớm có biện pháp xử lý kịp thời để hạn chế chảo lậu. Đồng thời cần quan tâm hơn đến sóng truyền hình của nhà nước để phủ sóng lên khắp vùng núi cao.