Bé mới 23 tháng tuổi nhưng đã có sỏi thận...

Bệnh nhi L.T. là bệnh nhân nhỏ tuổi nhất của khoa Phẫu thuật Điều trị sỏi thận chuyên sâu, Bệnh viện Bình Dân TP.HCM đã xuất viện 2 ngày sau phẫu thuật lấy sỏi qua da bằng đường hầm siêu nhỏ (ultra-mini PCNL - UMP).

Bé mới 23 tháng tuổi nhưng đã có sỏi thận trái kích thước 10x23mm (rất lớn). Cách thời điểm phẫu thuật 10 ngày, cháu có tiểu ra máu nên được người nhà đưa đến bệnh viện và được phát hiện sỏi thận.

Trước đó, Bệnh viện Bình Dân tiếp nhận từ một bệnh viện Nhi đồng tại TP.HCM các cháu V.N.K (3 tuổi, TP.HCM) có sỏi kích thước 21x20mm cùng 2 sỏi nhỏ ở thận trái, P.Đ.N.Y (7 tuổi, TP.HCM) có sỏi 9x10mm ở thận phải, N.T.T.N (6 tuổi, Cần Thơ) có sỏi 9x13mm ở thận trái. Người nhà cho biết các cháu thường đau hông lưng ở bên có sỏi thận, quấy khóc nhiều, ăn uống kém, thường sốt từng đợt. Dù được theo dõi và điều trị bằng thuốc thường xuyên nhưng các triệu chứng vẫn xuất hiện từng đợt và sỏi ngày một lớn lên.

Việc điều trị sỏi thận ở bệnh nhi cực kỳ phức tạp

Việc điều trị sỏi thận ở bệnh nhi cực kỳ phức tạp, đòi hỏi bác sĩ phải cân nhắc để vừa lấy sạch sỏi đồng thời giữ được chức năng thận về sau này. Hiện nay, đối với các trường hợp sỏi thận lớn và có biến chứng ở trẻ em, phương pháp thường được áp dụng ở Việt Nam vẫn là mổ mở lấy sỏi. Nếu mổ mở, bệnh nhi phải chịu đường mổ dài, đau nhiều sau mổ, phục hồi chậm và nguy cơ ảnh hưởng chức năng thận.

Tại buổi hội chẩn, các bác sĩ Khoa Phẫu thuật Sỏi thận chuyên sâu, Bệnh viện Bình Dân nhận định đây là các trường hợp sỏi gây biến chứng cần được điều trị triệt để. Để giảm thiểu xâm lấn, các bác sĩ quyết định thực hiện phẫu thuật nội soi qua đường hầm siêu nhỏ qua da (UMP) vào thận dưới hướng dẫn của máy X-quang C-arm, sử dụng máy tán sỏi laser.

Nguyên nhân bị sỏi tiết niệu

Theo bác sĩ, một số người cho rằng sỏi tiết niệu nói chung chỉ gặp ở người lớn. Tuy nhiên đây là quan niệm sai lầm bởi thực tế sỏi tiết niệu vẫn có ở trẻ em, dù hiếm gặp hơn người lớn.

Các yếu tố nguy cơ liên quan đến hình thành sỏi tiết niệu ở trẻ em bao gồm di truyền, một số bệnh rối loạn chuyển hóa, dị tật hệ tiết niệu,…

Gần đây, số lượng trẻ em mắc sỏi tiết niệu tăng hơn so với trước, có thể do trẻ ăn nhiều thức ăn nhanh có hàm lượng muối, đạm cao, không uống đủ nước, ít vận động.

Triệu chứng thường gặp ở bệnh nhân bị sỏi tiết niệu là đau âm ỉ vùng hông lưng, tiểu ít, tiểu máu, buồn nôn, nếu nhiễm khuẩn có sốt và vã mồ hôi.

Trẻ nhỏ bị sỏi thận thường có biểu hiện quấy khóc, tiểu gắt buốt, sốt lạnh run, chậm tăng cân. Trong một số trường hợp, bệnh nhi không có triệu chứng đau nhưng được phát hiện sỏi thận tình cờ qua siêu âm bụng khi khám sức khỏe.

Để tránh những tổn thương thận, hãy tránh ngay những thói quen xấu sau:

- Uống ít nước: Uống ít nước sẽ khiến hệ tiết niệu ít việc, lượng nước tiểu lưu cữu, trở nên đậm đặc, chất đọng lại tăng lên dễ hình thành nên sỏi thận và sỏi đường tiết niệu.

- Ăn quá mặn: Thực phẩm chứa nhiều muối sẽ làm giảm độ pH nước tiểu, kích thích bài tiết chất canxi và cystine, gây ra sỏi. Ngoài ra chúng còn làm giảm bài tiết chất citrate - chất giúp ngăn chặn sự tạo thành sỏi.

- Nhịn tiểu: Nhịn tiểu khiến cho nước tiểu được chứa trong bàng quang trong một thời gian dài sẽ không chỉ gây hậu quả nặng nề như nhiễm trùng tiểu, bệnh lý về thận, sỏi thân, bàng quang, đường tiết niệu, làm giảm chức năng sinh lý…

- Lười vận động: Lười vận động khiến lượng canxi bài tiết vào nước tiểu tăng lên, tích tụ từ đó hình thành nên sỏi.

- Ngồi nhiều: Tiến sĩ Thomas Yates, giảng viên cao cấp về hoạt động thể chất, hành vi ít vận động và sức khỏe tại Đại học Leicester ở Vương quốc Anh, cùng đồng nghiệp đã tiến hành nghiên cứu và thấy rằng phụ nữ ngồi trong thời gian dài mà không di chuyển có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh thận 30%.