Đề bài như sau: "Trên tàu có 45 con cừu, 5 con bị rơi xuống nước. Hỏi ông thuyền trưởng bao nhiêu tuổi?". Nhiều người cho rằng đây chỉ là bài Toán vui trên mạng, tuy nhiên, tác giả của bài Toán là nhà giáo ưu tú Phạm Đình Thực, nguyên Trưởng Bộ môn phương pháp dạy Toán Tiểu học của ĐH Sài Gòn.
Nhà giáo Ưu tú Phạm Đình Thực cho biết, cách ra đề kiểu này không phải là mới lạ với thế giới. Với những người dạy học Toán, bài “Tuổi thuyền trưởng” đã trở thành kinh điển, không ai không biết.
Nếu chú ý, có thể thấy bài toán được đánh dấu (*) - tức là Toán khó nhằm mục đích nâng cao năng lực nhận thức và kỹ năng phát hiện vấn đề của học sinh, đồng thời rèn luyện kỹ năng đọc và suy nghĩ thấu đáo trước khi làm bài.
"Thường để cho yên tâm và an toàn, cả tác giả và nhà xuất bản ở Việt Nam ít khi mạnh dạn chấp nhận kiểu đề ra theo dạng này. Nhưng, theo quan điểm đổi mới giáo dục của Đảng và Bộ GD&ĐT, tôi đã đề nghị nhà xuất bản chấp nhận đề kiểu này và tôi đã được ủng hộ", thầy Thực nói.
Trong một bài Toán có hai phần là những cái đã cho và cái phải tìm. Câu hỏi của bài này không đúng vì các dữ kiện không có yếu tố liên quan tuổi thuyền trưởng. Tác giả cố tình vi phạm để tập cho trẻ thói quen đọc kỹ đề, phân biệt cái đã cho và cái phải tìm trước khi giải.
Nhà giáo Ưu tú Phạm Đình Thực.
Thầy Thực lưu ý thêm, trong sách bên cạnh câu hỏi còn có phần gợi ý giải và đáp án bài này trong sách ghi rõ: "Không giải được vì đề sai".
"Tôi mong rằng, Bộ GD&ĐT cũng như các Nhà xuất bản và đặc biệt là bậc cha mẹ học sinh ủng hộ tác giả viết sách theo tư duy đổi mới, mà trước hết hướng vào khâu đổi mới kiểm tra, đánh giá - được xác định là khâu đột phá", nhà giáo Phạm Đình Thực bày tỏ.
Vị giáo già phân tích, để đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT - nhiệm vụ quan trọng hàng đầu - phải đổi mới tư duy, trước hết là tư duy viết sách giáo khoa, sách tham khảo đáp ứng yêu cầu nâng cao năng lực của học sinh. Bên cạnh đó, kiểm tra, đánh giá được coi là khâu đột phá trong công cuộc đổi mới GD&ĐT lần này.
Hiện tượng bài toán lớp 2 gây tranh cãi cho thấy, phần nhiều độc giả thể hiện quan điểm ủng hộ việc đã đến lúc chúng ta không thể theo thói quen cũ bắt học sinh chỉ có một lựa chọn thuần nhất, thụ động trong việc tiếp nhận tri thức.
"Trường hợp cụ thể này, theo lẽ thông thường, trước khi tranh luận, chúng ta nên trấn tĩnh, chí ít là tìm xem trong cuốn sách đó có phần đáp án không, trả lời thế nào rồi sau mới bàn", thầy nói.