Ngày nay, trẻ nhỏ được cha mẹ giới thiệu các thiết bị điện tử (điện thoại/ipad) từ khá sớm, khi mới chỉ vài tuổi, thậm chí là vài tháng tuổi. Việc lạm dụng các thiết bị này thường nhằm gây chú ý trong khi ăn để trẻ ăn được nhiều hơn, hoặc dùng để "dụ trẻ chơi một mình". Thực tế các thiết bị này làm tốt chức năng "dụ trẻ", nhưng hậu quả lâu dài của nó lên sự phát triển não bộ và vận động của trẻ đang được nhiều chuyên gia quan tâm.

Điển hình nhất là vụ việc xảy ra vào ngày hôm qua, nhiều trang thông tin điện tử, truyền hình, mạng xã hội xôn xao trước vụ việc một bé trai 4 tuổi ở Rạch Giá, Kiên Giang được bác sĩ chẩn đoán mắc chứng rối loạn vận động - ngôn ngữ chủ ý (TICS), nguyên nhân rất có thể là do bé đã được mẹ cho tiếp xúc với điện thoại di động, smartphone từ khá sớm (2 tuổi).

Vụ việc bé trai 4 tuổi ở Kiên Giang mắc chứng TICS được nhiều người quan tâm. Ảnh T.

Trước vấn đề này, chuyên gia Anh Nguyễnđã có những chia sẻ về chứng rối loạn TICS này và mốiliên quan của nó vớiviệc trẻ tiếp xúc điện thoại/ Ipad từ sớm.

Bệnh rối loạn vận động - ngôn ngữ chủ ý (TICS)

Đây là dạng rối loạn liên quan đến vận động và cử chỉ ngôn ngữ, thường gặp ở trẻ nhỏ. Có 2 dạng thông thường sau:

1. Một số cơ (ở mặt, thân trên) vận động nhanh và đột ngột, có thể xử lý ngừng lại nhưng do xảy ra nhanh đôi lúc gây nhiều khó chịu/bất ngờ cho trẻ như: nháy mắt, lắc đầu, nhún vai, nhếch mép, nâng cánh mũi, cử động các ngón.

2. Đột ngột phát ra những âm thanh không có nghĩa như hắng giọng, ho khạc, khụt khịt, lầm bầm, tiếng kêu, tiếng rít, hít thở vào mạnh, nhưng không thực sự ho, khạc, nói điều gì.

Ở những dạng phức tạp khác có thể rối loạn kết hợp cả hai: cơ vận động và ngôn ngữ.

Nguyên nhân gây ra TICS

Hiện tại, chưa biết rõ nguyên nhân nào gây ra TICS, nhưng có thể liên quan đến yếu tố di truyền. Một số bằng chứng gần đây còn cho thấy môi trường có thể ảnh hưởng đến mức độ và tần suất xảy ra triệu chứng của TICS.

Chơi điện thoại/ Ipad và TICS

Trong một báo cáo gần đây của Hiệp Hội Co Giật Hoa Kỳ cho thấy tần suất và mức độ Rối loạn TICS có thể liên quan đến tác nhân gây stress từ môi trường. Tác nhân Stress có thể bao gồm 3 loại: Stress gây hứng thú/nghiện, stress áp lực và stress do bị bệnh/đau/vết thương.

Trước 5 tuổi, não bộ trẻ chưa phát triển đầy đủ dễ bị nghiện thiết bị điện tử. Ảnh minh họa

Việc cho bé tiếp xúc quá sớm với điện thoại/ ipad hoặc cho bé tiếp xúc quá nhiều thời gian với các thiết bị này trước 5 tuổi, độ tuổi mà não bộ bé chưa phát triển đầy đủ sẽ dễ dàng làm bé nghiện.

Nhân tố dopamine được tiết ra trong não có thể đóng vai trò trong cơ chế "gây nghiện" các thiết điện tử, mở ra cho trẻ vô số hình ảnh và gây hứng thú buộc trẻ tiếp tục chơi. Đôi lúc, khi chơi với các thiết bị điện tử, trẻ "quên" luôn các triệu chứng TICS xảy ra.

Kết luận:

Việc giúp các bé đã nghiện thiết bị điện tửtrở lại sinh hoạt bình thường là rất khó, nhưng đó là điều cha mẹcần làm để giúp các bé hạn chế các vấn đề sức khoẻ lâu dài. Tuy nhiên, không có nghĩa là cấm đoán bé tất cả thiết bị điện tử, chỉ nên giới hạn thời gian và thay đổi lịch sinh hoạt trên các thiết bị này một cách hợp lý.

Giới hạn thời gian trên màn hình điện tử của các bé là bạn đang gia tăng thời gian hoạt động vui chơi lành mạnh của bé. Hơn nữa, những bằng chứng cho thấy, trẻ bị TICS có thể có nhiều lợi ích trong phục hồi nếu có thời gian vui chơi lành mạnh gia tăng và giảm thời gian thụ động trên màn hình.

Việc sinh ra 1 đứa trẻ khỏe mạnh và lành lặn là niềm vui lớn nhất của bạn và gia đình, do đó, đừng để 1 đứa trẻ vốn khỏe mạnh lành lặn lại trở nên khiếm khuyết do chính sự vô tâm hoặc suy nghĩ "lớn rồi tính" của cha mẹ. Ngày nay rất nhiều "tật" như tật khúc xạ (cận thị, viễn thị), tật TICS, tật vẹo cột sống,... đang rình rập các thiên thần nhỏ của chúng ta. Vì vậy cha mẹ nên hành động vì cuộc sống của các bé.