Phương Thanh sinh năm 1973 tại huyện Nông Cống, Thanh Hoá trong một gia đình theo truyền thống quân đội có 7 anh chị em.

Đại gia đình của Phương Thanh.

Phương Thanh hồi trẻ.

Năm 1990, gánh trên vai ước vọng của mẹ, khi còn ngồi trên ghế nhà trường, Phương Thanh đăng ký tham gia hàng loạt cuộc thi ca hát tại địa phương.

Tuy chỉ dừng lại ở tinh thần học hỏi, nhưng với lối hát không pha trộn với bất kì ai, Phương Thanh được gọi vào CLB Ca sĩ trẻ của Nhà văn hóa Thanh Niên TP.Hồ Chí Minh.

Đây chính là cái nôi khiến ước mơ của cô gái trẻ bay xa hơn, và cũng chính từ đây, Phương Thanh đã kiếm được những đồng tiền đầu tiên bằng nghề ca hát.

Khoảng năm 1993, với sự giúp đỡ của nhạc sĩ Bảo Phúc và tay guitar bass nổi tiếng Lý Được, Phương Thanh trở thành gương mặt quen thuộc của các vũ trường có tiếng bấy giờ.

Năm 1994, Minh Thuận "chạm trán" Phương Thanh trên sân khấu trong một lần đi hát.

Phương Thanh hồi mới vào nghề.

Cố nhạc sĩ Minh Thuận từng tâm sự: "Lúc này tôi mới chính thức được nghe giọng hát dữ dội của Phương Thanh và bắt đầu cảm thấy ái mộ giọng hát của người từng ái mộ mình".

Năm 1995, nhạc sĩ Minh Thuận là người đã hỗ trợ Phương Thanh trong sự nghiệp ca hát, đưa cô lên nhiều đỉnh cao mới. Và cũng từ đó, họ cũng trở thành người bạn tri kỷ của nhau.

Tình anh em hiếm có của Minh Thuận và Phương Thanh trong giới nghệ thuật
khiến ai cũng ngưỡng mộ.

Với hàng loạt các ca khúc Xa rồi mùa đông, Giã từ dĩ vãng, tên tuổi của Phương Thanh ghi đậm nét trong lòng khán giả.

Bằng giọng hát khàn buồn gần như bản năng, Phương Thanh chinh phục trái tim người nghe bằng chất thật trong giọng hát và cảm xúc.

Trong suốt nhiều năm liền, tên tuổi Phương Thanh được liệt vào hàng ngũ những ca sĩ được yêu thích nhất vào thời điểm rất tinh mơ của nhạc nhẹ hiện đại Việt Nam.

Một người bạn của Phương Thanh nói rằng, nếu so về độ hot thì sẽ không ai sánh qua Phương Thanh, thời điểm ấy Phương Thanh là một trong những nữ ca sĩ sở hữu mức cát-xê đáng nể vào khoảng 90 ngàn đô la Mỹ.

Tuy nhiên, sau đó Phương Thanh đã đính chính lại thông tin. Chị cho biết mức cát-xê rơi vào khoảng: "100 ngàn đô năm 2001".

Nếu tính ra tỷ giá tiền Việt Nam vào 17 năm về trước thì mức cát-xê Phương Thanh nhận được là con số gây choáng với tất cả những ngôi sao hạng A bây giờ. Trung bình một show diễn hay quảng cáo chị nhận được là khoảng 1 tỷ rưỡi.

Tuy đạt được những thành tựu mà bất kì nghệ sĩ nào cũng ước ao nhưng Phương Thanh lại không hề có duyên với các giải thưởng ca nhạc do những nhà chuyên môn cầm cân nảy mực.

Nữ nghệ sĩ đã tham gia rất nhiều cuộc thi âm nhạc chính thống nhưng đều tay trắng ra về.

Tính đến thời điểm này, các giải thưởng âm nhạc của Phương Thanh như giải Mai Vàng, giải Làn sóng xanhđều do khán giả bình chọn.

Mới đây, Phương Thanh và Lam Trường đã nhận giải Thành tựu Làn sóng xanh để vinh danh những cống hiến của hai nghệ sĩ trong hơn 20 năm miệt mài ở làng nghệ thuật âm nhạc.

Miệt mài cống hiến hơn 20 năm, Lam Trường – Phương Thanh được vinh danh
giải thành tựu. (Ảnh: Zing.vn)

Đại diện BTC cho biết: "Lam Trường và Phương Thanh đã thành danh từ Làn sóng xanh, có những đóng góp tích cực cho nền âm nhạc Việt Nam, đặc biệt là góp phần tác động vào xu thế 'người Việt nghe nhạc Việt'. Chúng tôi muốn tôn vinh những đóng góp của cả hai cho nhạc Việt nói chung, trong đó có Làn sóng xanh. Có thể Lam Trường - Phương Thanh những năm qua không hoạt động nhiều nhưng xét trong chặng đường 20 năm thì tiêu chí của chúng tôi là hoàn toàn phù hợp".

Cũng vì lẽ đó Phương Thanh từng tâm sự cô thích trở thành "Ca sĩ của nhân dân".

Chưa từng học diễn xuất qua trường lớp song không một ai có thể phủ nhận những thành công của nữ ca sĩ sinh năm 1973 khi thử sức với môn nghệ thuật thứ bảy.

Những năm gần đây, Phương Thanh được nhớ đến không chỉ với vai trò một ca sĩ thuộc hàng gạo cội của showbiz Việt mà còn là một diễn viên tay ngang có duyên với nghề.

Bộ phim Trái tim không ngủ yên với sự tham gia của Phương Thanh và Bằng Kiều
từng tạo nên cơn sốt ở các rạp chiếu phim năm 1999.

Năng khiếu diễn xuất thiên phú cùng sự hài hước, duyên dáng và những nỗ lực không ngừng nghỉ, những lần hy sinh, hết mình vì vai diễn đã giúp Phương Thanh ghi điểm với khán giả..

Phương Thanh đã tham gia trong các bộ phim như: Đẻ mướn, Khi đàn ông có bầu, Hồn Trương Ba, da hàng thịt, Nụ hôn thần chết, Đẹp từng centimet, Giải cứu thần chết, Hot boy nổi loạn,…

Đặc biệt với vai diễn thầy bói trong bộ phim Nụ hôn thần chết của đạo diễn Nguyễn Quang Dũng, Phương Thanh đã đoạt được giải thưởng Cánh diều vàng cho hạng mục Diễn viên phụ xuất sắc.

Đạo diễn Nguyễn Quang Dũng từng chia sẻ, vai thầy bói với cách diễn hài đậm chất "chanh"
của Phương Thanh chính là điểm nhấn duyên dáng, góp phần làm nên thành công
của bộ phim.

Nối tiếp thành công, Phương Thanh đã vinh dự nhận giải Nữ diễn viên phụ xuất sắc tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 17 với vai diễn cô gái làng chơi trong bộ phim gây sốt Hot boy nổi loạn.

Phương Thanh - cô gái làng chơi hết thời trong bộ phim Hoy boy nổi loạn. Lối diễn nội tâm
sâu sắc của cô đã gây ấn tượng mạnh cho người xem.

Phương Thanh chia sẻ: "Khi nhận vai diễn tôi đã dành nhiều thời gian để tính toán sẽ diễn như thế nào với cô gái điếm. Ra đến trường quay, tôi phải sống với nhân vật gái điếm. Đoàn làm phim luôn gọi tôi là "cô gái điếm ơi" hay "chị đĩ ơi", đến cảnh quay của cô gái điếm rồi này. Nhưng, hoàn thành xong vai diễn, tôi trả vai ngay".

Với nghệ thuật cải lương, Phương Thanh đã tham gia và hát cổ nhạc trong một số vở như Kim Vân Kiều, Chiếc áo thiên nga và Lan và Điệp.

Năm 2016, nữ ca sĩ 7X khiến người hâm mộ ngạc nhiên khi đăng tải bức ảnh mình đã cạo đầu, mặc áo choàng và nở nụ cười rạng rỡ khi ở nơi đất Phật Ấn Độ.

Mọi thông tin đổ dồn vào chị Chanh (biệt danh thân thuộc mọi người đặt cho Phương Thanh), có nhiều tin đồn xoay quanh câu chuyện này tuy nhiên trong một bài trả lời phỏng vấn báo chí, Phương Thanh tiết lộ rằng chị đã mất 4 năm gieo đủ duyên để có mặt trong một khóa tu để được học và giác ngộ Phật pháp.

Đây là khóa tu ngắn hạn ở tu viện Hemis (Ấn Độ). Tu viện là trụ xứ chính của Truyền thừa Drukpa và các tu viện trải dọc vùng Ladakh.

Hemis cũng là nơi đào tạo các vị tăng cho hệ thống tu viện Hoàng gia tại Leh, Shey và Basgo.

13 ngày theo khóa học, ngoài lúc trên máy bay, thời gian còn lại, Phương Thanh sống trên núi cách mặt đất 4.000m.

Quãng đời nhiều nỗi buồn của nàng nghệ sĩ

Năm 13 tuổi cha qua đời, cú sốc ấy đối với Phương Thanh khiến chị ám ảnh khôn nguôi. Cha mất, gia đình lâm vào cảnh khốn khó, Phương Thanh đã phải sớm bươn chải trường đời.

Phương Thanh từng chia sẻ: "Đại gia đình Phương Thanh. Lúc này Phương Thanh tầm 12 tuổi, đứng kế bên mẹ. Thường thì Phương Thanh hay ở bên cạnh bố. Nhưng không biết có điềm báo gì không, sau khi chụp tấm hình này để làm kỉ niệm gia đình, bố đã ra đi mãi mãi không bao giờ quay về với con. Gia đình tan nát từ đây, khi con vừa tròn 13 tuổi".

Năm 2005, Phương Thanh tuyên bố làm mẹ đơn thân khi đang ở đỉnh cao của sự nghiệp. Tuy nhiên với Phương Thanh đó là quãng thời gian khó khăn bởi thời gian đó, việc phụ nữ tuyên bố là mẹ đơn thân vẫn còn là một câu chuyện mới mẻ.

Phương Thanh và con gái.

Con gái chị lấy họ mẹ, tên Bùi Hà Nghi Phương, tên thân mật là Gà. Chị gọi cha của đứa bé là "người đàn ông trong bóng đêm", và tổ chức một chương trình ca nhạc mang tên này. Thông tin về người đàn ông ấy cho đến nay vẫn chưa được tiết lộ.

Kể chuyện làm mẹ đơn thân, Phương Thanh trải lòng trên báo Gia đình và Xã hội rằng: "Khi quyết định sinh con một mình, người mẹ cần chuẩn bị tâm lý, đồng thời phải chuẩn bị kĩ năng chăm con như thế nào khi vừa phải dành thời gian cho con vừa phải dành thời gian cho công việc. Trong đó, phải biết phân chia thời gian phù hợp, vừa chăm con vừa lao động kiếm thu nhập trang trải cuộc sống".

Năm 2016 là một năm khiến Phương Thanh rơi vào trạng thái suy sụp. Bà nội bé Gà qua đời không lâu thì chị đón nhận tin người anh thân thiết Minh Thuận qua đời.

Vốn là người mạnh mẽ ấy vậy mà Phương Thanh từng chết lặng đến ứa máu vì xót xa và đau đớn.

Phương Thanh bày tỏ nỗi đau của mình. "Mọi người còn được thổ lộ viết status về anh. Còn em, phải im lặng vì biết trước sự việc không thể. Phải im lặng và phải dứt khoát chấp nhận sự thật không được níu kéo. Một tháng ròng anh thở tụi em cũng được thở. Anh khó thở, tụi em xanh mặt. Mỗi ngày mỗi giờ tâm lý rất nặng nề. Chưa bao giờ thấy sự im lặng chịu đựng nó kinh khủng như thế này. Kể cả giờ này, em cũng chỉ dám viết vài dòng. Amen"

Những dòng chữ đứt đoạn chẳng rõ ý Phương Thanh chia sẻ trên Facebook như đang phải oằn mình gánh nỗi đau lớn của chị lúc này.

Chị chẳng thể khóc to, chẳng thể thổ lộ "vì biết trước sự việc không thể. Phải im lặng và phải dứt khoát chấp nhận sự thật không được níu kéo".

Nỗi đau nối tiếp, chỉ ít hôm sau, Phương Thanh đón nhận thêm một tin mất mát, bố bé Gà qua đời.

Theo chia sẻ của Phương Thanh, bố bé Gà mất trước khi ca sĩ Minh Thuận qua đời ít lâu và sau bà nội bé Gà 12 ngày.

Phương Thanh nghẹn đắng: "Suốt năm qua, có quá nhiều cú sốc xảy đến với tôi, nhiều người thân xung quanh tôi lần lượt qua đời nên tôi không muốn nhắc đến chuyện buồn gia đình để khiến khán giả lo lắng".

Phương Thanh chia sẻ đến thời điểm này, khi mẹ con chị đã mạnh mẽ vượt qua và trở lại cuộc sống an nhiên như đúng mong ước của bố bé Gà, chị mới có thể bộc bạch sự thật sau thời gian âm thầm chịu đựng.

Phương Thanh từng nói chị là người có đời sống tâm linh và tình cảm rất mạnh mẽ. Chị luôn là nơi để những người quen biết có thể tâm sự và chia sẻ những nỗi buồn, những vất vả trong đời sống. Chính chị cũng thừa nhận: "Phương Thanh có thể bị lừa về tiền bạc, nhưng tình cảm thì không".