Liên quan đến vụ tai nạn nghiêm trọng xảy ra chiều 2/1 tại Long An làm 4 người chết, 18 người bị thương, Công an tỉnh Long An đã ra quyết định khởi tố vụ án, tạm giữ tài xế Phạm Thành Hiếu (32 tuổi, ở huyện Bến Lức) để điều tra.

Sáng nay (3/1), Hiếu được làm xét nghiệm máu. Kết quả 2 lần kiểm tra cho thấy Hiếu dương tính với heroin, âm tính với các loại ma túy tổng hợp khác.

Tài xế xe container phải chịu cả trách nhiệm dân sự và hình sự

Theo luật sư Trần Minh Hùng (Đoàn Luật sư TP.HCM), tài xế xe container gây nên vụ tai nạn nghiêm trọng này phải chịu cả trách nhiệm dân sự và hình sự.

Về trách nhiệm dân sự được quy định tại Điều 604 Bộ luật dân sự. Theo đó, người nào do lỗi cố ý hoặc lỗi vô ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của cá nhân, xâm phạm danh dự, uy tín, tài sản của pháp nhân hoặc chủ thể khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường.

Việc bồi thường thiệt hại như thế nào thì dựa theo nguyên tắc bồi thường thiệt hại ở điều 605 Bộ luật dân sự.

Các nạn nhân cấp cứu tại Bệnh viện Chợ Rẫy TP.HCM. Ảnh: Trương Khởi.

Trách nhiệm hình sự được quy định tại Điều 260 Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017.

Cụ thể, người nào tham gia giao thông đường bộ mà vi phạm quy định về giao thông đường bộ, gây thiệt hại cho người khác như làm chết người, gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%; và gây thiệt hại về tài sản từ 100 triệu đồng đến dưới 1,2 tỷ đồng thì bị phạt tiền từ 30 triệu đồng đến 100 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 1 năm đến 15 năm.

Với việc tài xế Hiếu lái xe có sử dụng heroin và nồng độ rượu cao, làm chết 3 người thì theo luật sư Hùng, người này có thể phải chịu mức án từ 7-15 năm tù theo điểm a khoản 3 Điều 260.

"Hình phạt cụ thể, trách nhiệm dân sự như thế nào thì phải tùy thuộc vào kết luận điều tra của cơ quan chức năng. Vụ án đặc biệt nghiêm trọng nên cơ quan điều tra sẽ sớm tiến hành các bước theo quy định pháp luật", luật sư Hùng nêu quan điểm.

Chiếc container chạy vận tốc 45 km/h khi xảy ra tai nạn. Ảnh: Lê Trai.

Có dấu hiệu của tội giết người?

Tiến sĩ - luật sư Lê Văn Thiệp (Văn phòng luật sư Toàn Cầu) có góc nhìn khác với luật sư Hùng về vụ việc trên. Ông cho rằng căn cứ đoạn clip ghi lại vụ tai nạn, có thể thấy hành vi của tài xế sinh năm 1987 đã có dấu hiệu tội Giết người.

Ông Thiệp phân tích, với tình huống đó, tài xế có ít nhất 2 lựa chọn để xử lý an toàn hơn cho những người khác, như đánh lái sang trái hoặc va vào xe tải phía trước (với tốc độ 45 km/h thì chỉ thiệt hại về tài sản). Tuy nhiên, người lái xe container đã lách qua phải rồi cán hàng loạt người đi phương tiện cơ giới nhỏ hơn dù biết hậu quả xảy ra sẽ ra sao.

Theo luật sư, trường hợp xe đầu kéo mất phanh và không còn lựa chọn nào khác thì mới đúng bản chất vụ tai nạn giao thông. Tuy nhiên, với vụ việc xảy ra tại Long An, tài xế có nhiều lựa chọn hơn. Anh ta buộc phải biết xử lý xe ra sao để hạn chế thấp nhất hậu quả xảy ra, nhưng đã không làm.

"Hành vi khách quan chứng minh được mục đích chủ quan, ở đây người lái container đã không chọn biện pháp an toàn nên hành vi có thể bị coi là cố ý”, luật sư phân tích.

Ngoài ra, bản thân tài xế phải biết việc sử dụng ma túy là nguy hiểm cho xã hội. Tài xế cũng buộc phải biết sau khi dùng ma túy mà điều khiển xe đầu kéo có kích thước và trọng tải lớn, sẽ trở thành nguồn nguy hiểm cao độ cho tính mạng người khác.

Chủ xe phải chịu trách nhiệm dân sự

Theo thông tin tại cuộc họp báo tối 2/1, xe container còn hạn kiểm định đến cuối tháng 3, chủ xe đăng ký là Công ty TNHH Thạnh Đức, có trụ sở cách hiện trường hơn một km.

Thứ trưởng Lê Đình Thọ yêu cầu không chỉ xử lý tài xế mà cần xem xét trách nhiệm của đơn vị kinh doanh xe vận tải.

Theo luật sư Hùng, đơn vị vận tải nếu kinh doanh đúng theo luật, xe có đăng ký hoạt động và đảm bảo chất lượng lưu thông thì không phải chịu trách nhiệm hình sự. "Tùy thuộc vào kết luận điều tra lỗi gây tai nạn do đâu. Thường đơn vị vận tải chỉ chịu trách nhiệm trách nhiệm dân sự với lỗi do nhân viên gây nên chứ không phải chịu trách nhiệm hình sự", luật sư cho biết.

Điều 597 Bộ luật dân sự 2015 quy định: Pháp nhân phải bồi thường thiệt hại do người của mình gây ra trong khi thực hiện nhiệm vụ được pháp nhân giao; nếu pháp nhân đã bồi thường thiệt hại thì có quyền yêu cầu người có lỗi trong việc gây thiệt hại phải hoàn trả một khoản tiền theo quy định của pháp luật.

Trong trường hợp này, tùy thuộc vào cách giải quyết giữa tài xế Hiếu và Công ty TNHH Thạnh Đức, sau khi công ty bồi thường dân sự cho người bị nạn thì có quyền yêu cầu tài xế hoàn trả lại.

Trong khi đó, luật sư Thiệp cho rằng, nếu lãnh đạo công ty biết tài xế Phạm Thành Hiếu có dùng ma túy mà vẫn giao xe container thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Điều động hoặc giao cho người không đủ điều kiện điều khiển các phương tiện giao thông đường bộ, quy định tại Điều 264 Bộ luật Hình sự 2015. Người phạm tội này có thể bị phạt tù 7 năm nếu hành vi của người được giao xe gây tai nạn làm chết từ 3 người trở lên.

Trường hợp công ty sở hữu không biết tài xế có những dấu hiệu sử dụng rượu bia hoặc chất kích thích, thì doanh nghiệp vẫn phải liên đới bồi thường trách nhiệm dân sự trong vụ án.