Là người thay đổi ngành công nghệ thông tin với việc sáng lập Microsoft, Bill Gates sở hữu tài năng đáng ngưỡng mộ và khối tài sản khổng lồ. Tuy nhiên, người từng đạt danh hiệu tỷ phú giàu nhất thế giới cũng không tránh khỏi những thất bại.

Trong thời gian điều hành Microsoft, dù đạt được nhiều thành công và tỏ ra là một CEO xuất sắc, Bill Gates vẫn mắc phải những sai lầm lớn khiến ông phải hối tiếc sau này.

Tài trợ cho đối thủ

Tháng 8/1997, dưới sự dẫn dắt của Bill Gates, Microsoft đã “mắc phải một trong những sai lầm lớn nhất trong ngành công nghệ”. Đó là đầu tư vào đối thủ lâu năm Apple.

Microsoft đã giải cứu công ty Apple non trẻ với khoản đầu tư 150 triệu USD vào cổ phiếu. Theo vụ kiện chống độc quyền, Microsoft không có quyền bỏ phiếu tại Apple và thời gian nắm giữ cổ phần là 3 năm.

Bill Gates phát biểu tại Triển lãm Macworld năm 1997 khi Steve Jobs
đứng trên sân khấu. Ảnh: AFP/Getty.

Có rất nhiều cuộc tranh luận về khoản đầu tư khổng lồ của Microsoft trong Apple. Một số người cho rằng đây là thỏa thuận tồi tệ chưa từng thấy trong khi số khác cho rằng vụ việc đã bị cường điệu.

Nhìn nhận về vụ việc năm 1997, Steve Jobs, cựu CEO của Apple, từng nói: “Chúng ta nên từ bỏ quan niệm rằng để Apple giành phần thắng thì Microsoft phải chịu thua. Thời kỳ mà chúng tôi còn nghĩ rằng mình đang cạnh tranh với Microsoft đã qua rồi”.

Sau khi nhận được khoản tài trợ cần thiết, Apple đã trở thành một trong những công ty lớn nhất và sáng tạo nhất trên thế giới. Hiện tại, vốn thị trường của Apple cao hơn đáng kể so với Microsoft.

Đánh giá thấp Internet

Brad Silverberg, người từng là phó chủ tịch cao cấp của Microsoft trong 9 năm, tin rằng Bill Gates đã phạm sai lầm khi “tìm cách phản ứng trước cơ hội/mối đe dọa của Internet”.

Bill Gates, chủ tịch kiêm kiến trúc sư trưởng phần mềm của công ty Microsoft,
phát biểu tại buổi ra mắt Windows 98. Ảnh: Getty.

“Khi sở hữu Windows vào cuối những năm 90, mọi thứ đang tốt đẹp, tại sao anh lại muốn thay đổi? Quan điểm của Bill là bảo vệ Windows, ông ấy đã không tìm ra hướng đi nhằm giữ Windows và Microsoft ở vị trí tiên phong”, Silverberg giải thích.

Điều này đã khiến vị thế của Microsoft suy giảm vào những năm 2000. Tuy nhiên, hiện tại, công ty “đang nắm bắt thực tế và thực hiện những thay đổi cần thiết, dù có thể muộn”.

Bỏ qua các công cụ tìm kiếm

Có lẽ điều hối tiếc lớn nhất của Gates là không thể chuyển sự thống trị của Microsoft đối với máy tính sang mạng toàn cầu.Gates từng cảnh báo các nhân viên về “làn sóng Internet”. Tuy nhiên, Microsoft đã mất quá nhiều thời gian để nhận ra tiềm năng từ việc xây dựng công cụ tìm kiếm của riêng mình và vẫn dựa vào các đối tác tìm kiếm như Inktomi trong nhiều năm.

Công cụ tìm kiếm Google đã đánh bại Microsoft. Ảnh: Getty.

Công cụ tìm kiếm không phải là ưu tiên đối với Gates hoặc Microsoft. Microsoft từng có các nguồn lực để tạo ra công cụ tìm kiếm mạnh nhất và phổ biến nhất thế giới nhưng họ đã để cơ hội vuột khỏi tay.

Khi Google được thành lập vào năm 1998, Microsoft đã là một trong những công ty lớn nhất thế giới. Tuy nhiên, doanh nghiệp non trẻ này đánh bại đối thủ khổng lồ Microsoft khi tạo ra một công cụ tìm kiếm tinh gọn, sáng tạo và hiệu quả.

Tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới năm 2004, Gates thừa nhận “Google đã đá đít chúng tôi”.

Đối đầu chính quyền

Silverberg, cựu phó chủ tịch Microsoft, cho rằng Gates nên tập trung nhiều hơn vào việc xây dựng quan hệ với chính phủ Mỹ. "Khi các đối thủ cạnh tranh của Microsoft vận động hành lang hiệu quả với chính phủ, thái độ của Bill là chính phủ nên tránh ra và để Microsoft yên”.

“Ông ấy cho rằng công ty của mình cạnh tranh gay gắt nhưng công bằng; nó đang tạo giá trị cho khách hàng và như vậy là đủ”, Silverberg nói.

Bill Gates đưa lời khai trong phiên tòa chống độc quyền năm 1998
giữa chính phủ Mỹ và Microsoft. Ảnh: AFP/Getty.

Theo ông, cách tiếp cận này là một sai lầm. “Chính phủ liên bang Mỹ, nhiều tiểu bang và EU đã tuyên bố chiến tranh với Microsoft. Và Microsoft đã phải trả giá rất đắt”, Silverberg nhận định.

Cái giá này chính là một số vụ kiện mà Microsoft phải giải quyết sau khi bị buộc tội sử dụng các biện pháp chống cạnh tranh để trở nên độc quyền. Khi có mặt tại tòa để lấy lời khai, Gates tỏ ra cứng đầu và cố ý trả lời vòng vèo trong nhiều giờ. Sự ngoan cố của ông thậm chí đã khiến một thẩm phán phải bật cười.

Người kế nhiệm

Khi Gates từ chức CEO năm 2000, ông đã giao lại Microsoft cho người bạn lâu năm Steve Ballmer.

Dưới sự điều hành của Ballmer, Microsoft đã bỏ lỡ các cơ hội thị trường như mạng xã hội, chậm trễ trong việc nhìn nhận thất bại của các sản phẩm như Zune, đầu tư sai chỗ và giảm giá trị cổ đông từ 60 USD xuống 30 USD mỗi cổ phần.